GEPHRAS
  • Project
  • Team
  • User Guide
  • Dictionary
  • Activities
  • Cooperation partners
  • Bibliography
  • Contact
GEPHRAS
  • Project
  • Team
  • User Guide
  • Dictionary
  • Activities
  • Cooperation partners
  • Bibliography
  • Contact

çittæ

città

N + Adj/AdjP (or Adj + N)

Genoese Italian
bella çittæ
bella città
çittæ abbandonâ
città abbandonata
çittæ antiga
città antica
çittæ ata
città alta
çittæ averta
città aperta
çittæ bassa
città bassa
çittæ bella
città bella
çittæ caòtica
città caotica
çittæ commerciale
città commerciale
çittæ congestionâ
città congestionata
çittæ deserta
città deserta
çittæ elegante
città elegante
çittæ grande
città grande
çittæ importante
città importante
çittæ industriale
città industriale
çittæ invexendâ [fam.]
città caotica
çittæ mäveggiosa
città meravigliosa
città stupenda
çittæ metropolitaña
città metropolitana
çittæ moderna
città moderna
çittæ mòrta
città morta
çittæ nemiga
città nemica
çittæ netta
città pulita
çittæ neuva
città nuova
çittæ picciña
città piccola
piccola città
çittæ piña d’invexendo [fam.]
città caotica
çittæ piña de monumenti
città piena di monumenti
çittæ piña de parchi
città ricca di parchi
çittæ piña de sciato
città chiassosa
çittæ piña de verde
città ricca di verde
çittæ pöco segua
città poco sicura
çittæ ricca
città ricca
çittæ segua
città sicura
çittæ sucida
città sporca
çittæ trafegâ
città trafficata
çittæ tranquilla
città tranquilla
çittæ turistica
città turistica
çittæ unica
città unica
çittæ universcitäia
città universitaria
çittæ vegia
1. città vecchia
(= ‘città antica’)
2.a. città vecchia
2.b. centro storico
(= ‘parte più antica di una città’)
çittæ violenta
città violenta
çittæ viva
città viva
çittæ vixiña
città vicina
grande çittæ
grande città

N + PrepP

Genoese Italian
çittæ à mesua d’òmmo
città a misura d’uomo
città a dimensione d’uomo
(= ‘città relativamente piccola con servizi facilmente accessibili’)
çittæ d’arte
città d’arte
çittæ de frontea
città di frontiera
çittæ de mâ / de montagna
città di mare, marinara / di montagna
çittæ de proveniensa
città di provenienza
çittæ de provinsa
città di provincia
çittæ in espanscion
città in espansione
çittæ in sciâ còsta
città sulla costa
città costiera
città litoranea
çittæ in sciô mâ
città sul mare
città costiera
città litoranea
çittæ into deserto
città nel deserto
çittæ sensa machine
città senza macchine
città senza auto
çittæ sensa trafego
città senza traffico

N + Prep + N (çittæ)

Genoese Italian
abitanti da çittæ
abitanti della città
capitolaçion de unna çittæ
capitolazione di una città
cartiña da çittæ
cartina della città
pianta della città
piantina della città
casa de çittæ
casa di città
çentro da çittæ
centro della città
cheu da çittæ
cuore della città
ciave da çittæ
chiavi della città
(= oggi, ‘onorificenza assegnata dal sindaco o da un’altra autorità a un personaggio di rilievo per la fama o lo sviluppo di una città’)
collegamenti co-a çittæ
collegamenti con la città
edificaçion de unna çittæ
edificazione di una città
gente de çittæ
gente di città
luxe da çittæ
luci della città
mappa da çittæ
mappa della città
mävegge de unna çittæ
meraviglie di una città
miage da çittæ
mura della città
palaçio de çittæ
palazzo di città
rebighi de unna çittæ
meandri di una città
recostruçion da çittæ
ricostruzione della città
segnaletica da çittæ
segnaletica della città
strâ de çittæ, stradda de çittæ
strada di città
viabilitæ da çittæ
viabilità della città
vixita da çittæ
visita della città

N (Subj) + V (or V + N (predicative complement of the subject))

Genoese Italian
a çittæ a cazze
la città cade
la città soccombe
a çittæ a cresce
la città cresce
a çittæ a l’é piña de qcs.
la città è piena di qcs.
la città pullula di qcs.
a çittæ a s’allarga
la città si ingrandisce
a çittæ a s’arrende (à qcn.), a se rende (à qcn.)
la città si arrende (a qcn.)
la città capitola
a çittæ a s’attreuva in sce quarche pòsto
la città giace su qualche luogo
a çittæ a s’attreuva inte quarche pòsto
la città si trova in qualche luogo
a çittæ a s’espande (inte quarche pòsto ò longo qcs.)
la città si espande (in qualche luogo o lungo qcs.)
a çittæ a se destende inte quarche pòsto ò longo qcs.
la città si estende in qualche luogo o lungo qcs.
a çittæ a se sviluppa
la città si sviluppa

V + N (DirObj or its predicative complement)

Genoese Italian
abbandonâ unna çittæ
abbandonare una città
amministrâ unna çittæ
amministrare una città
attenaggiâ unna çittæ
attenagliare una città
attraversâ unna çittæ
attraversare una città
bombardâ unna çittæ
bombardare una città
cangiâ de çittæ
cambiare città
collegâ unna çittæ (con qcs.)
collegare una città (con qcs.)
conquistâ unna çittæ
conquistare una città
despuggiâ unna çittæ de qcs.
spogliare una città di qcs.
difende unna çittæ (da qcn.), defende unna çittæ (da qcn.) [disus.]
difendere una città (da qcn.)
edificâ unna çittæ
edificare una città
costruire una città
fondâ unna çittæ
fondare una città
fortificâ unna çittæ
fortificare una città
governâ unna çittæ
governare una città
inquinâ unna çittæ
inquinare una città
invadde unna çittæ
invadere una città
lasciâ unna çittæ
lasciare una città
liberâ unna çittæ (da qcn. ò qcs.)
liberare una città (da qcn. o qcs.)
nettezzâ unna çittæ (da qcs.)
pulire una città (da qcs.)
occupâ unna çittæ
occupare una città
piggiâ unna çittæ
espugnare una città
popolâ unna çittæ
popolare una città
prescidiâ unna çittæ
presidiare una città
sacchezzâ unna çittæ
saccheggiare una città
vedde unna çittæ
vedere una città
(= ‘visitare una città’)
vixitâ unna çittæ
visitare una città

V + N (IndirObj or its predicative complement, or else agent complement)

Genoese Italian
anâ in çittæ
andare in città
recarsi in città
arrivâ in çittæ
arrivare in città
giungere in città
camminâ pe-a çittæ
camminare per la città
ëse in çittæ
essere in città
giâ pe-a çittæ
girare per la città
giandonâ pe-a çittæ
girovagare per la città
andare a zonzo per la città
vagabondare per la città
vagare per la città
impadronîse de unna çittæ
impadronirsi di una città
marciâ in sce unna çittæ
marciare su una città
passaggiâ pe-a çittæ
passeggiare in città
scorrattâ pe unna çittæ
scorazzare per una città
stâ in çittæ
abitare in città
vive feua da çittæ
abitare fuori città
vive in çittæ
vivere in città
xoâ in sce unna çittæ
volare su una città

Further structures

Genoese Italian
a çittæ a fremme de vitta
la città pulsa di vita
çittæ stato
città stato
dessotterrâ unn’antiga çittæ
disseppellire un’antica città
fâ o gio da çittæ
fare il giro della città
into cheu da çittæ
nel cuore della città
l’atra parte da çittæ
l’altra parte della città
l’altro capo della città
mantegnî l’ordine inte unna çittæ
mantenere l’ordine in una città
mantegnî netta unna çittæ
mantenere pulita una città
mette a-a famme unna çittæ
ridurre alla fame una città
affamare una città
offrî e ciave de unna çittæ à qcn.
offrire le chiavi di una città a qcn.
quartê d’in gio à unna çittæ
sobborghi di una città
tesöi d’arte de unna çittæ
tesori artistici di una città
«Cheu da çittæ»

[ZE] Inte sto disegno o çentro da çittæ o l’é rappresentou, segondo a seu concettualizzaçion, da un cheu ch’o s’attreuva tramezo à di palaçi.

[IT] In questo disegno si può vedere che la concettualizzazione della collocazione genovese coincide con quella italiana (“cuore della città”): si ha un cuore in mezzo a dei palazzi che rappresenta il centro urbano.

[EN] The representation of this Genoese collocation, which exists in the same form in Italian, German and English too (‘heart of the city’), features a big heart situated in the middle of different buildings that represent an urban centre.

[DE] Die Illustration dieser genuesischen Kollokation, die im Italienischen, Englischen und im Deutschen gleich aufgebaut ist (‚das Herz der Stadt‘), zeigt ein großes Herz inmitten verschiedener Gebäude die ein Stadtzentrum darstellen.
© Autelli, Erica / Lusito, Stefano / Konecny, Christine / Toso, Fiorenzo (2018-2021, A-C) and (2021-2025, D-Z):
With linguistic support of Alessandro Guasoni and drawings by Matteo Merli
This work is licensed under CC BY-NC-ND 4.0
Login