GEPHRAS / GEPHRAS2
  • Project
  • Team
  • User Guide
  • Dictionary
  • Activities
  • Cooperation partners
  • Bibliography
  • Contact
GEPHRAS / GEPHRAS2
  • Project
  • Team
  • User Guide
  • Dictionary
  • Activities
  • Cooperation partners
  • Bibliography
  • Contact

bròddo

[ˈbrɔdˑu]

brodo

N + Adj/AdjP (or Adj + N)

Genoese Italian
bello bròddo
[ˈbɛlˑu ˈbrɔdˑu]
Con tutto quello ch’emmo mangiou inti giorni passæ, no gh’é ninte de ciù bon che un bello bròddo pe tegnîse legi.
buon brodo
Dopo tutto quello che abbiamo mangiato negli scorsi giorni, non c’è niente di meglio di un buon brodo per mantenersi leggeri.
bròddo boggio
[ˈbrɔdˑu buˈd͡ʒiːu]
brodo bollente
bròddo cado
[ˈbrɔdˑu ˈkaːdu]
O Marco o l’é pittin refreidou, coscì gh’ò inandiou un bròddo cado pe tiâlo sciù.
brodo caldo
Marco è un po’ raffreddato, così gli ho preparato un brodo caldo per tirarlo su.
bròddo ciæo
[ˈbrɔdˑu ˈt͡ʃɛːu]
brodo limpido
bròddo colorio
[ˈbrɔdˑu kuluˈriːu]
brodo colorito
bròddo commun
[ˈbrɔdˑu kuˈmˑyŋ]
brodo comune
bròddo concentrou, bròddo conçentrou
[ˈbrɔdˑu kuŋseŋˈtrɔu̯, ˈbrɔdˑu kuŋt͡ʃeŋˈtrɔu̯]
brodo concentrato
bròddo consummou
[ˈbrɔdˑu kuŋsyˈmɔu̯]
brodo consumato
bròddo fæto
[ˈbrɔdˑu ˈfɛːtu]
brodo fatto
bròddo fatto
[ˈbrɔdˑu ˈfatˑu]
Sto bròddo o l’é bon, ma o me pâ un pö fatto. Sâ, ti n’æ missa?
brodo insipido
Questo brodo ha un buon sapore, ma mi sembra un po’ insipido. Sale, ne hai messo?
bròddo grasso
[ˈbrɔdˑu ˈgrasˑu]
brodo grasso
bròddo legio
[ˈbrɔdˑu ˈleːd͡ʒu]
brodo leggero
bròddo longo
[ˈbrɔdˑu ˈluŋgu]
brodo lungo
bròddo magro
[ˈbrɔdˑu ˈmaːgru]
brodo magro
bròddo profummou
[ˈbrɔdˑu prufyˈmɔu̯]
brodo profumato
bròddo ræo
[ˈbrɔdˑu ˈrɛːu]
brodo lungo
bròddo restreito, bròddo ristreito
[ˈbrɔdˑu resˈtrei̯tu, ˈbrɔdˑu risˈtrei̯tu]
brodo ristretto
bròddo saio
[ˈbrɔdˑu ˈsai̯ˑu]
brodo salato
(= ‘brodo eccessivamente salato’)
bròddo savoio
[ˈbrɔdˑu saˈvwiːu]
brodo saporito
bròddo scemmo [fam.]
[ˈbrɔdˑu ˈʃemˑu]
brodo insipido

N + PrepP

Genoese Italian
bròddo de beu / de galliña / de pescio / de pollastro
[ˈbrɔdˑu de ˈbøː / de gaˈliŋˑa / de ˈpeʃˑu / de puˈlastru]
brodo di bue / di gallina / di pesce / di pollo
bròddo de carne / de verdue
[ˈbrɔdˑu de ˈkaːrne / de vɛrˈdyːe]
brodo di carne / di verdure, vegetale
bròddo de carne de vacca
[ˈbrɔdˑu de ˈkaːrne de ˈvakˑa]
brodo di manzo

N + Prep + N (bròddo)

Genoese Italian
coppa / cuggiâ / xatta de bròddo
[ˈkupˑa / kyˈd͡ʒaː / ˈʒatˑa de ˈbrɔdˑu]
scodella / cucchiaio / piatto di brodo

V + N (DirObj or its predicative complement)

Genoese Italian
allongâ o bròddo (con qcs.)
[aluŋˈgɔu̯ ˈbrɔdˑu kuŋ kwarˈkɔːsa]
S’o l’é tròppo restreito, ti peu allongâ o bròddo con un ò doî cuggiæ d’ægua.
allungare il brodo (con qcs.)
Se è troppo ristretto, puoi allungare il brodo con uno o due cucchiai d’acqua.
arrescädâ o bròddo, rescädâ o bròddo
[areskaːˈdɔu̯ ˈbrɔdˑu], [reskaːˈdɔu̯ ˈbrɔdˑu]
riscaldare il brodo
ascciæî o bròddo
[aʃt͡ʃɛːˈiː u ˈbrɔdˑu], [aʃt͡ʃɛːˈj uː ˈbrɔdˑu]
chiarificare il brodo
assazzâ o bròddo
[asaˈzɔu̯ ˈbrɔdˑu]
assaggiare il brodo
azzonze o bròddo (à qcs.)
[aˈzuŋzɔu̯ ˈbrɔdˑ(u) a kwarˈkɔːsa]
Quande o riso o l’à comensou a cheuxe co-o soffrito, ti gh’azzonzi o bròddo pittin a pittin.
aggiungere il brodo (a qcs.)
unire il brodo (a qcs.)
Quando il risotto ha cominciato a cuocere insieme al soffritto, devi unire poco a poco il brodo.
beive o bròddo
[ˈbei̯vɔu̯ ˈbrɔdˑu]
bere il brodo
coâ o bròddo (con qcs.)
[ˈkwɔu̯ ˈbrɔdˑu kuŋ kwarˈkɔːsa]
colare il brodo (con qcs.)
passare il brodo (con qcs.)
scolare il brodo (con qcs.)
desgrasciâ o bròddo (con qcs.)
[dezgraˈʃɔu̯ ˈbrɔdˑu kuŋ kwarˈkɔːsa]
digrassare il brodo (con qcs.)
fâ o bròddo
[ˈfɔu̯ ˈbrɔdˑu]
fare il brodo
preparâ o bròddo (pe qcn.)
[prepaˈrɔu̯ ˈbrɔdˑu kuŋ kwarˈkɔːsa]
preparare il brodo (per qcn.)
remesciâ o bròddo, rumesciâ o bròddo
[remeˈʃɔu̯ ˈbrɔdˑu], [rymeˈʃɔu̯ ˈbrɔdˑu]
mescolare il brodo
scciummâ o bròddo (con qcs.)
[ʃt͡ʃyˈmɔu̯ ˈbrɔdˑu kuŋ kwarˈkɔːsa]
1. schiumare il brodo (con qcs.)
2.a. digrassare il brodo (con qcs.)
2.b. sgrassare il brodo (con qcs.)
servî o bròddo (à qcn.)
[sɛrˈviː u brɔdˑ(u) a kwarkeˈdyŋ], [sɛrˈvj uː brɔdˑ(u) a kwarkeˈdyŋ]
servire il brodo (a qcn.)
versâ o bròddo (à qcn. e/ò inte qcs.)
[vɛrˈsɔu̯ ˈbrɔdˑ(u) a kwarkeˈdyŋ e (i)ŋte kwarˈkɔːsa], [vɛrˈsɔu̯ ˈbrɔdˑ(u) a kwarkeˈdyŋ ɔ (i)ŋte kwarˈkɔːsa]
versare il brodo (a qcn. e/o in qcs.)

V + N (IndirObj or its predicative complement, or else agent complement)

Genoese Italian
cheuxe qcs. into bròddo
[ˈkøːʒe kwarˈkɔːsa ŋtu ˈbrɔdˑu]
cuocere qcs. in brodo
sciusciâ in sciô bròddo
[ʃyˈʃa ŋ ˈʃuː ˈbrɔdˑu]
Aggei paçiensa se sciuscio in sciô bròddo, ma o l’é ancon boggio e no vorriæ bruxâme a bocca.
soffiare sul brodo
Scusate se soffio sul brodo, ma è ancora bollente e non vorrei bruciarmi la lingua.

Further structures

Genoese Italian
dâ un boggio a-o bròddo
[ˈda ŋ ˈbud͡ʒˑ ɔu̯ ˈbrɔdˑu]
Adrian, danni un boggio a-o bròddo tanto che finiscio de nettezzâ o bagno!
portare a bollore il brodo
Adriano, porta a ebollizione il brodo mentre io finisco di pulire il bagno!
fâ passâ o bròddo
[ˈfaː paˈsɔu̯ ˈbrɔdˑu]
filtrare il brodo
fâ preboggî o bròddo
[ˈfaː prebuˈd͡ʒiː u ˈbrɔdˑu], [ˈfaː prebuˈd͡ʒj uː ˈbrɔdˑu]
far sobbollire il brodo
lasciâ raffreidâ o bròddo
[laˈʃaː rafrei̯ˈdɔu̯ ˈbrɔdˑu]
Ammia che o bròddo o bruxa! Primma de mangiâlo, saià ben che ti ô lasci raffreidâ un pittin.
lasciar raffreddare il brodo
Occhio che il brodo brucia! Prima di mangiarlo, sarà bene lasciarlo un po’ raffreddare.
sciorbîse o bròddo cian cianin
[ʃurˈbiːsɔu̯ ˈbrɔdˑu ˈt͡ʃaŋ t͡ʃaˈniŋ]
sorseggiare il brodo

N + Adj/AdjP (or Adj + N)

Genoese Italian
bròddo longo
[ˈbrɔdˑu ˈluŋgu]
brodo lungo
discorso fumoso
(= ‘discorso lungo e inconsistente’)

bròddo as (part of an) IndirObj (including subordinate clauses)

Genoese Italian
anâ in bròddo de taggiæn
[aˈna ŋ ˈbrɔdˑu de taˈd͡ʒɛŋ]
Comm’o l’à sacciuo da sorpreisa che gh’aivimo inandiou, a Giulia a l’é anæta in bròddo de taggiæn.
andare in brodo di giuggiole
(= ‘provare particolare contentezza a causa di qcs.’)
Non ha appena ha saputo della sorpresa che le avevamo preparato, Giulia è andata all’improvviso in brodo di giuggiole.

Historical phrasemes found in DESGEL

Genoese ancient Genoese
anâ in bròddo de taggiæn
che in bròddo i fasse andà de taggiain (1797: DESGEL)
bròddo grasso
che grasso e’ ro to brodo / se ti ne sciorbirè (I m. s. XVII: DESGEL)
cheuxe qcs. into bròddo
deve cœuxe in questo broddo / ra perfetta quint’essença / dri manezzi e furbarie / dre maliçie e dre bôxie (II m. s. XVIII; DESGEL)
fâ o bròddo
natura / ve fa broddo in quantité (I m. s. XVI: DESGEL)
sciorbîse o bròddo cian cianin
gustè tanto per uzansa che ro broddo ancon sorbì / d’este nostre che condì / si che ninte ne perdei (I m. s. XVI: DESGEL)
«Bròddo scemmo».

[ZE] A missa in figua da collocaçion a zeuga in sce unn’atra interpretaçion de l’aggettivo «scemmo», despægia da quella (secondäia) de ‘fatto’, ‘sensa sâ’. Inta figua se vedde unna xatta de bròddo da l’esprescion svaiâ ch’a versa drento de lê de l’atro liquido d’inte un gòtto: a farta de sâ drento da xatta a l’é rappresentâ da un boggin de sâ misso à scianco, con unna croxe neigra in çimma.

[IT] La raffigurazione della collocazione gioca su una diversa intepretazione dell’aggettivo scemmo, diversa da quella (secondaria) di ‘insipido’. Nell’immagine compare infatti un piatto di brodo dall’espressione stranulata che versa dentro di sé ulteriore liquido da un bicchiere: la mancanza di sale all’interno del piatto è poi rappresentata da una saliera posta a lato, connotata da una croce nera.

[EN] The picture of this collocation is connected to a meaning of the adjective ‘scemmo’ that is different from that of ‘tasteless’. The drawing portrays a humanized and google-eyed plate of broth which is pouring liquid into itself from a glass. The lack of salt in the dish is represented by the salt shaker next to it, which is marked with a black cross.

[DE] Die Verbildlichung dieser Kollokation spielt auf eine andere Interpretation des Adjektivs ‚scemmo‘ an, die nicht ‚geschmacklos‘ bedeutet. Die Zeichnung zeigt eine personifizierte Schüssel Brühe mit verdrehten Augen, die Flüssigkeit aus einem Glas in sich hineinschüttet. Dass Salz fehlt, wird durch den mit einem schwarzen Kreuz versehenen Salzstreuer neben der Schüssel vermittelt.
© Autelli, Erica / Lusito, Stefano / Konecny, Christine / Toso, Fiorenzo (2018-2021, A-C): With linguistic support by Alessandro Guasoni and drawings by Matteo Merli.
© Autelli, Erica / Konecny, Christine / Guasoni, Alessandro / Imperiale, Riccardo / Lusito, Stefano / Toso, Fiorenzo (2020-2025, D-Z): With drawings by Matteo Merli.
This work is licensed under CC BY-NC-ND 4.0
Login