GEPHRAS / GEPHRAS2
  • Project
  • Team
  • User Guide
  • Dictionary
  • Activities
  • Cooperation partners
  • Bibliography
  • Contact
GEPHRAS / GEPHRAS2
  • Project
  • Team
  • User Guide
  • Dictionary
  • Activities
  • Cooperation partners
  • Bibliography
  • Contact

barcon

[barˈkuŋ]

finestra

N + Adj/AdjP (or Adj + N)

Genoese Italian
barcon appissuo
[barˈkuŋ apiˈsyːu]
finestra cuspidale
barcon attappou
[barˈkuŋ ataˈpɔu̯]
finestra tappata
barcon averto
[barˈkuŋ aˈvɛːrtu]
Quande gh’é o rescädamento açeiso no besorriæ lasciâ di barcoin averti.
finestra aperta
Col riscaldamento acceso non bisognerebbe lasciare finestre aperte.
barcon doggio
[barˈkuŋ ˈdud͡ʒˑu]
finestra bifora
barcon erto
[barˈkuŋ ˈɛːrtu]
No l’é ancon ciæo comm’agge fæto i laddri pe arrampignâse fin à un barcon mai tanto erto.
finestra alta
Non è ancora chiaro come i ladri abbiano fatto ad arrampicarsi fino a un a finestra così alta.
barcon esterno
[barˈkuŋ esˈtɛːrnu]
finestra esterna
barcon finto
[barˈkuŋ ˈfiŋtu]
Inti paixi de rivea da Liguria gh’é a tradiçion de dipinze di barcoin finti in scê facciæ de case.
finestra finta
finestra cieca
In molti paesi della riviera ligure vige la tradizione di dipingere delle finestre cieche sulle facciate delle case.
barcon grande
[barˈkuŋ ˈgraŋde]
finestra grande
barcon imbägiou
[barˈkuŋ iŋbaːˈd͡ʒɔu̯]
O barcon t’é ciù cao ch’ô lasce imbägiou ò che ô sære?
finestra socchiusa
Preferisci che la accosti, la finestra, o che la chiuda?
barcon interno
[barˈkuŋ iŋˈtɛːrnu]
finestra interna
barcon largo
[barˈkuŋ ˈlaːrgu]
finestra larga
barcon muou
[barˈkuŋ ˈmɥɔu̯]
finestra murata
finestra cieca
barcon panoramico
[barˈkuŋ panuˈramiku]
finestra panoramica
barcon riondo
[barˈkuŋ ˈrjuŋdu]
finestra rotonda
barcon serrou
[barˈkuŋ seˈrɔu̯]
finestra chiusa
barcon sorveteito
[barˈkuŋ surveˈtei̯tu]
finestra soprattetto
barcon spalancou
[barˈkuŋ spalaŋˈkɔu̯]
Ma cöse ghe fæ à dexembre co-i barcoin spalancæ? Serræ un pö, che gh’é freido!
finestra spalancata
Ma che fate a dicembre con le finestre spalancate? Chiudete, che è freddo!
barcon streito
[barˈkuŋ ˈstrei̯tu]
finestra stretta

N + PrepP

Genoese Italian
barcon co-a ferrâ
[barˈkuŋ kwaː feˈraː]
finestra con l’inferriata
finestra con le grate
barcon co-a grixella
[barˈkuŋ kwaː griˈʒelˑa]
finestra reticolata
(= ‘finestra coperta da una fitta rete metallica’)
barcon co-i veddri
[barˈkuŋ kwiː ˈvedˑri]
finestra invetriata

N + relative clause

Genoese Italian
barcon ch’o gia
[barˈkuŋ k u ˈd͡ʒiːa]
finestra girevole
barcon ch’o score
[barˈkuŋ k u ˈskuːre]
finestra scorrevole

N + Prep + N (barcon)

Genoese Italian
arve do barcon
[ˈaːrve du barˈkuŋ]
Staneutte gh’ea mai tanto vento che sbatteiva fiña e arve di barcoin.
ante della finestra
imposte della finestra
Stanotte c’era così tanto vento che sbattevano persino le ante delle finestre.
ciappa do barcon
[ˈt͡ʃapˑa du barˈkuŋ]
O regolamento do condominio o proibisce d’espoñe de scioî in scê ciappe di barcoin, feua che quande en protette da unna ferrâ.
davanzale della finestra
davanzale
Il regolamento di condominio vieta l’esposizione di fiori sui davanzali, tranne qualora siano protetti da un’inferriata.
ferrâ do barcon
[feˈraː du barˈkuŋ]
inferriata della finestra
grata della finestra
gangai do barcon
[ˈgaŋgai̯ du barˈkuŋ]
infissi della finestra
mappe do barcon
[ˈmapˑe du barˈkuŋ]
E mappe de sto barcon en derê à vegnî marse, fòscia pe-a tròppa sâ inte l’äia.
infissi della finestra
Gli infissi di questa finestra stanno marcendo, forse per la troppa salsedine.
päpeto do barcon
[paːˈpeːtu du barˈkuŋ]
parapetto della finestra
tiâ do barcon
[ˈtjaː du barˈkuŋ]
telaio della finestra

N (Subj) + V (or V + N (predicative complement of the subject))

Genoese Italian
o barcon o dà in sce qcs.
[u barˈkuŋ u ˈda ŋ ʃe kwarˈ́kɔːsa]
la finestra dà su qcs.
o barcon o l’ammia in sce qcs.
[u barˈkuŋ u l aˈmiːa ŋ ʃe kwarˈkɔːsa]
la finestra guarda su qcs.
la finestra dà su qcs.
la finestra affaccia su qcs.
o barcon o s’arve in sce qcs.
[u barˈkuŋ u s ˈaːrve ŋ ʃe kwarˈkɔːsa]
Sta chì a l’é de seguo a megio stançia da casa, perché o barcon o s’arve bello drito in sciô mâ.
la finestra si apre su qcs.
Questa è senza dubbio la miglior stanza della casa, perché la finestra si apre direttamente sul mare.
o barcon o s’avansa in sce qcs.
[u barˈkuŋ u s aˈvaŋsa ŋ ʃe kwarˈkɔːsa]
la finestra si affaccia su qcs.
o barcon o sbatte
[u barˈkuŋ u ˈzbatˑe]
la finestra sbatte
o barcon o sbattuggia
[u barˈkuŋ u zbaˈtyd͡ʒˑa]
Me pâ de sentî o son de un barcon ch’o sbattuggia: vaggo à ammiâ se me n’ò ascordou quarchedun averto.
la finestra sbatacchia
Mi sembra di sentire il rumore di una finestra che sbatacchia: vado a vedere se me ne sono dimenticato qualcuna aperta.

V + N (DirObj or its predicative complement)

Genoese Italian
abbägiâ un barcon
[abaːˈd͡ʒa ŋ barˈkuŋ]
accostare una finestra
socchiudere una finestra
arrembâ un barcon
[areŋˈba ŋ barˈkuŋ]
socchiudere una finestra
arvî un barcon
[arˈvi ŋ barˈkuŋ]
aprire una finestra
asconde un barcon
[asˈkuŋde ŋ barˈkuŋ]
nascondere una finestra
attappâ un barcon, tappâ un barcon
[ataˈpa ŋ barˈkuŋ], [taˈpa ŋ barˈkuŋ]
tappare una finestra
imbägiâ un barcon
[iŋbaːˈd͡ʒa ŋ barˈkuŋ]
Quande depoidisnâ gh’é o sô intra mai tanta luxe che beseugna imbägiâ a ciù parte di barcoin da casa.
accostare una finestra
socchiudere una finestra
Quando il pomeriggio c’è il sole, entra così tanta luce che bisogna accostare la maggior parte delle finestre della casa.
instangâ un barcon
[istaŋˈga ŋ barˈkuŋ]
sbarrare una finestra
sprangare una finestra
muâ un barcon
[ˈmɥa ŋ barˈkuŋ]
murare una finestra
accecare una finestra
oscuî un barcon
[usˈkɥi ŋ barˈkuŋ]
oscurare una finestra
serrâ un barcon
[seˈra ŋ barˈkuŋ]
1. serrare una finestra
(= ‘chiuderla con forza’)
2. chiudere una finestra
spalancâ un barcon
[spalaŋˈka ŋ barˈkuŋ]
spalancare una finestra

V + N (IndirObj or its predicative complement, or else agent complement)

Genoese Italian
affacciâse da-o barcon
[afaˈt͡ʃaːse dɔu̯ barˈkuŋ]
affacciarsi alla finestra
aggueitâ qcn. ò qcs. da un barcon
[agwei̯ˈtaː kwarkeˈdyŋ ɔ kwarˈkɔːsa da ŋ barˈkuŋ]
Cöse l’é ch’aggueitæ lì da-o barcon?
sbirciare qcn. o qcs. da una finestra
Cosa state sbirciando lì dalla finestra?
arretiâse da-o barcon, retiâse da-o barcon
[areˈtjaːse dɔu̯ barˈkuŋ, [reˈtjaːse dɔu̯ barˈkuŋ]
ritirarsi dalla finestra
avansâse da-o barcon
[avaŋˈsaːse dɔu̯ barˈkuŋ]
Quande me son sentia ciammâ, me son avansâ da-o barcon pe vedde chi gh’é.
sporgersi dalla finestra
Quando mi sono sentita chiamare, mi sono sporta alla finestra per vedere chi era.
cacciâ qcs. da-o barcon
[kaˈt͡ʃaː kwarˈkɔːsa dɔu̯ barˈkuŋ]
buttare qcs. dalla finestra
cacciâ zu qcs. da-o barcon
[kaˈt͡ʃaː ˈzy kwarˈkɔːsa dɔu̯ barˈkuŋ]
scaraventare qcs. dalla finestra
cacciâse da un barcon
[kaˈt͡ʃaːse da ŋ barˈkuŋ]
buttarsi da una finestra
cazze da un barcon
[ˈkazˑe da ŋ barˈkuŋ]
cadere da una finestra
cazze zu da un barcon
[ˈkazˑe ˈzy da ŋ barˈkuŋ]
precipitare da una finestra
fâse da-o barcon
[ˈfaːse dɔu̯ barˈkuŋ]
farsi alla finestra
intrâ da (pe) un barcon
[iŋˈtraː da pe ŋ barˈkuŋ]
O laddro o dev’ëse introu da pe un barcon, perché a pòrta da casa a l’ea serrâ de drento co-a ciave e a no l’é stæta forsâ.
entrare da una finestra
penetrare da una finestra
Il ladro dev’essere entrato da una finestra, perché la porta di casa era chiusa a chiave da dentro e non è stata forzata.
passâ da un barcon, passâ da pe un barcon, passâ pe un barcon
[paˈsaː da ŋ barˈkuŋ], [paˈsaː da pe ŋ barˈkuŋ], [paˈsaː pe ŋ barˈkuŋ]
Sto mòbile da pe-o barcon o no ghe passa; beseugna desmontâlo e portâlo zu à tòcchi.
passare da una finestra
Il mobile per la finestra non passa; va smontato e portato giù a pezzi.
piccâ da-o barcon
[piˈkˑaː ˈdɔu̯ barˈkuŋ]
picchiare alla finestra
bussare alla finestra
sätâ da un barcon
[saːˈtaː da ŋ barˈkuŋ]
saltare da una finestra
scappâ da (pe) un barcon
[skaˈpaː da pe ŋ barˈkuŋ]
scappare da una finestra
sciortî da (pe) un barcon
[ʃurˈtiː da pe ŋ barˈkuŋ]
uscire da una finestra
stâ da-o barcon
[ˈstaː dɔu̯ barˈkuŋ]
stare alla finestra
tiâ (zu) qcs. da un barcon
[ˈtjaː ˈzy kwarˈkɔːsa dɔu̯ barˈkuŋ]
Dæto che m’ea ascordou e ciave, ò domandou à mæ seu ch’a me ê tiesse zu da-o barcon.
lanciare qcs. dalla finestra
Essendomi dimenticato le chiavi, ho chiesto a mia sorella di lanciarmele dalla finestra.
vegnî zu da un barcon
[veˈɲiː ˈzy da ŋ barˈkuŋ]
precipitare da una finestra
xoâ zu da un barcon
[ˈʒwaː ˈzy da ŋ barˈkuŋ]
Se no ti ghe metti quarche legnetto, quelli drappi che t’æ misso in sciâ ciappa en boin à xoâte zu da-o barcon.
volare da una finestra
Se non usi qualche molletta, è possibile che quei panni sul davanzale ti volino giù dalla finestra.

Further structures

Genoese Italian
allevâ i gangai à un barcon, levâ i gangai à un barcon
[aleˈvei̯ ˈgaŋgai̯ a ŋ barˈkuŋ], [leˈvei̯ ˈgaŋgai̯ a ŋ barˈkuŋ]
scardinare una finestra
barcon à mòddo d’erco
[barˈkuŋ a ˈmɔdˑu d ˈɛːrku]
finestra ad arco
fâ un xeuo zu da-o barcon
[ˈfa ŋ ˈʒøːu ˈzy dɔu̯ barˈkuŋ]
fare un volo dalla finestra
mette i scui a-i barcoin
[ˈmetˑe i̯ ˈskyːi (a)i̯ barˈkwiŋ, [ˈmetˑe i̯ ˈskyːi (e)i̯ barˈkwiŋ]
mettere gli scuri alle finestre

barcon as (part of a) Subj or (part of a) predicative complement

Genoese Italian
pai un barcon ch’o spòrze inte un veuo
[ˈpai̯ ŋ barˈkuŋ k u ˈspɔːrze ŋ te ŋ ˈvøːu]
avere un volto senza espressione

Historical phrasemes found in DESGEL

Genoese ancient Genoese
avansâse da-o barcon
a s'avançava a ro barcon (1755: DESGEL)
cacciâ qcs. da-o barcon
o l’ha cacciao zù du barcon querni, libbri, penne, caramâ (1771: DESGEL)
fâse da-o barcon
quando aro barcon poscia ve fè (1583: DESGEL)
sò patron / vosse fase à rò barcon (I m. s. XVII: DESGEL)
sätâ da un barcon
ve faræ sâtâ ro barçon (1771: DESGEL)
stâ da-o barcon
penseroso stava a ro barcon (I m. s. XVIII: DESGEL)
um jorno stagando Pillato a um so barcom (I m. s. XIV: DESGEL)
questa, stanndo alo barchon, si vì doy chi conbateyvan cum li cotelli (s. XIV: DESGEL)
«Pai un barcon ch’o spòrze inte un veuo».

[ZE] O fraseologismo, ch’o fa referensa à unna persoña da l’esprescion ch’a no s’arriësce à deciffrâ, o l’é rappresentou in sciâ base do contegnuo da comparaçion: o soggetto do disegno o no l’é unna persoña, ma o mæximo barcoun, personificou, ch’o dà in sce un spaçio veuo e sensa contegnuo.

[IT] Il fraseologismo, riferito a persone dall’espressione del tutto vaga, è qui rappresentato ricollegandosi al contenuto della comparazione: qui il soggetto del disegno non è una persona, bensì la stessa finestra (“barcon” in genovese) che dà su uno spazio vuoto e privo di contenuto.

[EN] This phraseme, which refers to people with an absent and inscrutable expression, is represented by a comparison here: the drawing does not show a person, but rather a personified window (“barcon” in Genoese) looking out onto an empty space (“ch’o spòrze inte un veuo”).

[DE] Dieses Phrasem, das sich auf Menschen mit einem nichtssagenden Gesichtsausdruck bezieht, wird hier mittels eines Vergleichs dargestellt: Gegenstand dieser Zeichnung ist nicht ein Mensch, sondern ein Fenster (genuesisch: „barcon“), das zu einem leeren, inhaltslosen Bereich führt.
© Autelli, Erica / Lusito, Stefano / Konecny, Christine / Toso, Fiorenzo (2018-2021, A-C): With linguistic support by Alessandro Guasoni and drawings by Matteo Merli.
© Autelli, Erica / Konecny, Christine / Guasoni, Alessandro / Imperiale, Riccardo / Lusito, Stefano / Toso, Fiorenzo (2020-2025, D-Z): With drawings by Matteo Merli.
This work is licensed under CC BY-NC-ND 4.0
Login