GEPHRAS / GEPHRAS2
  • Project
  • Team
  • User Guide
  • Dictionary
  • Activities
  • Cooperation partners
  • Bibliography
  • Contact
GEPHRAS / GEPHRAS2
  • Project
  • Team
  • User Guide
  • Dictionary
  • Activities
  • Cooperation partners
  • Bibliography
  • Contact

testa

[ˈtesta]

testa (anche ‘estremità’ di qcs.)

N + Adj/AdjP (or Adj + N)

Genoese Italian
testa coronâ
[ˈtesta kuruˈnaː]
testa incoronata
testa peâ
[ˈtesta ˈpjaː]
Mæ barba o l’à comensou à perde i cavelli ch’o l’ea zoeno e à l’etæ de quarant’anni o l’aiva za a testa peâ.
testa pelata
Mio zio ha cominciato a perdere i capelli da giovane e a quarant’anni aveva già la testa pelata.
testa rionda
[ˈtesta ˈrjuŋda]
testa rotonda

N + PrepP

Genoese Italian
testa d’aggio
[ˈtesta d aˈd͡ʒˑu]
testa d’aglio
testa da campaña
[ˈtesta da kaŋˈpaŋˑa]
testa della campana
testa de l’aguo
[ˈtesta de l aˈgyːu]
capocchia del chiodo
testa de möo
[ˈtesta de ˈmɔːu]
A bandea da Sardegna a l’à unna croxe rossa in campo gianco con quattro teste de möo.
testa di moro
La bandiera della Sardegna presenta una croce rossa in campo bianco con quattro teste di moro.
testa do martello
[ˈtesta du marˈtelˑu]
testa del martello
testa do ponte
[ˈtesta du ˈpuŋte]
testa del ponte

N + Prep + N (testa)

Genoese Italian
dô de testa
[ˈdw de ˈtesta]
mal di testa
giamento de testa
[d͡ʒjaˈmeŋtu de ˈtesta]
capogiro
giramento di testa
mâ de testa
[ˈmaː de ˈtesta]
Ò piggiou unna cippelletta contra o mâ de testa e oua staggo ciù en
T’aviësci miga unna ciappelletta pe-o mâ de testa?
mal di testa
Ho preso una pastiglia contro il mal di testa e ora mi sento meglio.
Avresti per caso una pastiglia per il mal di testa?

N (Subj) + V (or V + N (predicative complement of the subject))

Genoese Italian
à qcn. ghe gia testa
[a kwarkeˈdyŋ ge ˈd͡ʒiːaː ˈtesta]
Son mai tanto stracco che me gia a testa.
a qcn. gira la testa
Sono talmente esausto che mi gira la testa.
à qcn. ghe smangia a testa
[a kwarkeˈdyŋ ge ˈzmaŋd͡ʒaː ˈtesta]
a qcn. prude la testa

V + N (DirObj or its predicative complement)

Genoese Italian
accæsâ a testa à qcn., cæsâ a testa à qcn.
[akɛːˈzaː (a) ˈtestaː kwarkeˈdyŋ], [kɛːˈzaː (a) ˈtestaː kwarkeˈdyŋ]
carezzare la testa a qcn.
accarezzarre la testa a qcn.
arrembâ a testa contra qcs.
[areŋˈbaː (a) ˈtestaː ˈkuŋtra kwarˈkɔːsa]
appoggiare la testa a qcn.
appoggiare la testa contro qcs.
cegâ a testa
[t͡ʃeˈgaː (a) ˈtesta]
piegare la testa
reclinare la testa
chinâ a testa
[kiˈnaː (a) ˈtesta]
Quande ghe sbraggemmo, o nòstro can o o s’ammocca e o chiña a testa.
chinare la testa
Quando lo rimproveriamo, il nostro cane china la testa con fare dispiaciuto.
giâ a testa
[ˈd͡ʒjaː (a) ˈtesta]
girare la testa
grattâse a testa
[graˈtaːs(e) a(ː) ˈtesta]
grattarsi la testa
locciâ a testa
[luˈt͡ʃaː (a) ˈtesta]
dondolare la testa
mesciâ a testa
[meˈʃaː (a) ˈtesta]
muovere la testa
pösâ a testa in sce qcs.
[pɔːˈsaː (a) ˈtesta ŋ ʃe kwarˈkɔːsa]
Vëi seia me son addormio comme ò pösou a testa in sce l’oegê.
posare la testa su qcs
Ieri sera mi sono addormentato non appena ho posato la testa sul cuscino.
scrollâ a testa
[skruˈlaː (a) ˈtesta]
scuotere la testa
taggiâ a testa à qcn. ò qcs.
[taˈd͡ʒaː (a) ˈtestaː kwarkeˈdyŋ ɔ kwarˈkɔːsa]
mozzare la testa a qcn. o qcs.
tagliare la testa a qcn. o qcs.
tiâ sciù a testa
[tjaː ˈʃɥ aː ˈtesta]
alzare la testa
tiâ zu a testa
[tjaː ˈzɥ aː ˈtesta]
abbassare la testa

V + N (IndirObj or its predicative complement, or else agent complement)

Genoese Italian
ciombâse de testa
[t͡ʃuŋˈbaːse de ˈtesta]
tuffarsi di testa
dâ in sciâ testa à qcn.
[ˈda ŋ ʃaː ˈtestaː kwarkeˈdyŋ]
colpire in testa qcn.
portâ qcs. in sciâ testa
[purˈtaː kwarˈkɔːsa ŋ ʃaː ˈtesta]
M’arregòrdo da figgeu in campagna quande e dònne portavan e conche co-i drappi da lavâ in sciâ testa tanto ch’anavan a-i treuggi.
portare qcs. sulla testa
Mi ricordo che in campagna, quand’ero bambino, le donne portavano sulla testa delle conche con i panni da lavare mentre si dirigevano ai trogoli.
qcs. dà a-a testa à qcn.
[kwarˈkɔːsa ˈda aː ˈtestaː kwarkeˈdyŋ]
qcs. dà alla testa a qcn. [rif. a sostanza alcolica]
(= ‘qcs. provoca giramenti di testa e stordimenti a qcn.’)

Further structures

Genoese Italian
avei a testa invexendâ
[aˈvei̯ a ˈtesta (i)ŋveʒeŋˈdaː]
essere nel pallone
(= ‘essere in stato confusionale per emozione o forte rumore’)
avei a testa sciätâ
[aˈvei̯ a ˈtesta ʃaːˈtaː]
Inte l’intervista de travaggio un di candiati o l’aiva a testa sciätâ e a-a ciù parte de domande o l’à barbottou de cöse che no s’é squæxi mancio arriescio à capî.
essere nel pallone
(= ‘essere in stato confusionale per emozione o forte rumore’)
Durante il colloquio di lavoro uno dei candidati aveva la testa nel pallone e alla maggior parte delle domande ha bofonchiato cose quasi incomprensibili.
co-a testa bassa
[kwaː ˈtesta ˈbasˑa]
a testa bassa
co-a testa descoverta
[kwaː ˈtesta deskuˈvɛːrta]
a testa scoperta
co-a testa in zu
[kwaː ˈtesta ŋ ˈzy]
a testa bassa
fâ de scì co-a testa
[ˈfaː de ˈʃiː ˈkwːa ˈtesta]
annuire con la testa
fâ segno co-a testa à qcn.
[ˈfaː ˈseɲˑu kwaː ˈtestaː kwarkeˈdyŋ]
Quande l’é vegnuo o mæ turno, un membro da commiscion de l’examme o m’à fæto segno co-a testa che intresse inta stançia.
fare segno con la testa a qcn.
Quando è arrivato il mio turno, un membro della commissione d’esame mi ha fatto cenno con la testa di entrare in aula.
testa à mòddo de peia
[ˈtestaː ˈmɔdˑu de ˈpei̯ˑa]
testa a pera
testa a forma di pera

testa as (part of a) Subj or (part of a) predicative complement

Genoese Italian
ëse unna testa cada
[ˈeːse na ˈtesta ˈkaːda]
O Mattelin o l’é unna testa cada e no gh’é cao che se ghe mette in discuscion e idee ch’o l’à.
essere una testa calda
(= ‘avere un carattere focoso e facilmente irascibile’)
Matteo è una testa calda e non ama che le sue idee vengano messe in discussione.
ëse unna testa dua
[ˈeːse na ˈtesta ˈdyːa]
essere una testa dura
(= ‘essere duro di comprendonio’)
ëse unna testa fissa
[ˈeːse na ˈtesta ˈfisˑa]
essere una testa dura
(= ‘essere cocciuto, saldo nelle proprie intenzioni o decisioni’)
ëse unna testa matta
[ˈeːse na ˈtesta ˈmatˑa]
essere una testa matta
(= ‘avere un carattere particolarmente bizzarro’)
ëse unna testa veua
[ˈeːse na ˈtesta ˈvøːa]
No gh’é mainea de fâ raxonâ quello zoveno, o l’é solo che unna testa veua.
essere una testa dura
(= ‘essere duro di comprendonio’)
Non c’è modo di far ragionare quel ragazzo: è soltanto una testa vuota.

testa as (part of a) DirObj (including subordinate clauses)

Genoese Italian
addeuviâ a testa, deuviâ a testa
[adøːˈvjaː ˈtesta], [døːˈvjaː ˈtesta]
adoperare la testa
usare la testa
(= ‘riflettere’)
allevâ a testa de cascia à qcn., levâ testa de cascia à qcn.
[aleˈvaː (a) ˈtesta de ˈkaʃˑaː kwarkeˈdyŋ]
far uscire qcn. dai gangheri
(= ‘alterare emotivamente qcs.’)
arvîse a testa
[arˈviːs(e) a(ː) ˈtesta]
rompersi la testa
spaccarsi la testa
(= ‘riportare gravi ferite al capo in seguito a caduta’)
fâ giâ a testa à qcn.
[ˈfaː ˈd͡ʒjaː ˈtestaː kwarkeˈdyŋ]
far girare la testa a qnc.
(= ‘fare innamorare qcn.’)
lavâ a testa à l’ase
lavare la testa all’asino
(= ‘compiere un’azione inutile’)
mette à testa à cadello
[ˈmetˑ(e) a(ː) ˈtestaː kaˈdelˑu]
Dòppo tanto o Bastian o l’à deciso de mette a testa à cadello: o s’é trovou un travaggio e o l’é apreuvo à mette de palanche da-a parte pe anâ à vive pe conto seu.
mettere la testa a posto
mettere la testa a partito
(= ‘maturare nello spirito’)
Finalmente Sebastiano ha deciso di mettere la testa a posto: si è trovato un lavoro e sta risparmiando per poter andare a vivere per conto proprio.
mette a testa à cammin
[ˈmetˑ(e) a(ː) ˈtestaː kaˈmiŋ]
mettere su giudizio
(= ‘maturare nello spirito’)
no avei testa à fâ qcs. [fam.]
[nw a(ː)ˈvei̯ a ˈtestaː ˈfaː kwarkɔːsa]
non avere voglia di fare qcs. [fam.]
perde a testa
[ˈpɛːrde a(ː) ˈtesta]
perdere la testa
(= ‘perdere il senso della ragione, in genere momentaneamente, in seguito a rabbia o forte emozione’)

testa as (part of an) IndirObj (including subordinate clauses)

Genoese Italian
allevâse qcs. d’inta testa
[aleˈvaːse kwarˈkɔːsa ŋta ˈtesta]
togliersi qcs. dalla testa
(= ‘dissuadersi da un proposito’)
cacciâse qcs. inta testa [fam.]
[kaˈt͡ʃaːse kwarˈkɔːsa ŋta ˈtesta]
ficcarsi qcs. in testa [fam.]
(= ‘prendere una decisione e tentare di realizzarla in maniera ostinata’)
fâ de testa seu
[ˈfaː de ˈtesta ˈsøː]
fare di testa propria
(= ‘agire di propria in iniziativa’)
mettise qcs. inta testa
[ˈmetˑise kwarˈkɔːsa ŋta ˈtestaː kwarkeˈdyŋ]
Da quande seu coxo o l’à vinto dexemia euro, o Michê ascì o s’é misso inta testa de poei guägnâ de palanche a-o semenäio.
mettersi qcs. in testa
(= ‘prendere una decisione e tentare di realizzarla in maniera ostinata’)
Da quando suo cugino ha vinto diecimila euro, anche Michele si è messo in testa di potersi aggiudicare dei soldi al lotto.
qcs. passa pe-a testa à qcn.
[kwarˈkɔːsa ˈpasˑa paː ˈtestaː kwarkeˈdyŋ]
qcs. passa per la testa a qcn.
(= ‘qcs. viene in mente a qcn.’)
qcs. sata inta testa à qcn.
[kwarˈkɔːsa ˈsaːta ŋta ˈtestaː kwarkeˈdyŋ]
qcs. salta in testa a qcn.
(= ‘qualcuno ha un’idea’)

testa as part of further idioms

Genoese Italian
no savei donde dâ da testa
[nu saˈvei̯ ˈduŋde ˈdaː da ˈtesta]
Ò provou à tutti i mòddi à convinse a Texo à no partî, ma no l’é servio à ninte. No so ciù donde dâ da testa.
non sapere dove sbattere la testa (=’non sapere che decisione prendere o a chi rivolgersi pe risolvere una determinata situazione’)
Ho provato in ogni modo a convincere Teresa a non partire, ma è stato inutile. Non so più dove sbattere la testa.

testa as part of comparative phrasemes

Genoese Italian
fâ unna testa comme un ballon à qcn.
[ˈfaː (a) ˈtesta ˈkumˑe ŋ baˈluŋ a kwarkeˈdyŋ]
fare una testa come un pallone a qcn.
(= ‘importurnare o infastidire qcn. oltremodo’)
© Autelli, Erica / Lusito, Stefano / Konecny, Christine / Toso, Fiorenzo (2018-2021, A-C): With linguistic support by Alessandro Guasoni and drawings by Matteo Merli.
© Autelli, Erica / Konecny, Christine / Guasoni, Alessandro / Imperiale, Riccardo / Lusito, Stefano / Toso, Fiorenzo (2020-2025, D-Z): With drawings by Matteo Merli.
This work is licensed under CC BY-NC-ND 4.0
Login